محمدحسین آزادی؛ هادی البرزی دعوتی؛ محمدصادق آزادی؛ فاطمه حسینی
چکیده
قتل جورج فلوید، شهروند سیاه‌پوست آمریکایی، توسط یکی از افسران پلیس شهر مینیاپولیس، زمینه‌ساز اعتراضات گستردۀ شهروندان آمریکایی به نژادپرستی سیستماتیک در این کشور و شکل‌گیری جنبش «جان سیاهان مهم است» شد. دامنۀ این اعتراضات، محدود به قتل فلوید نماند و مردم در اقدامی بی‌سابقه، به این بهانه، بارها به نمادهای اساسی، از جمله: ...
بیشتر
قتل جورج فلوید، شهروند سیاه‌پوست آمریکایی، توسط یکی از افسران پلیس شهر مینیاپولیس، زمینه‌ساز اعتراضات گستردۀ شهروندان آمریکایی به نژادپرستی سیستماتیک در این کشور و شکل‌گیری جنبش «جان سیاهان مهم است» شد. دامنۀ این اعتراضات، محدود به قتل فلوید نماند و مردم در اقدامی بی‌سابقه، به این بهانه، بارها به نمادهای اساسی، از جمله: پرچم، مجسمه‌های مشاهیر و نشان‌های تجاری و رسانه‌ای کشورشان هجوم بردند. نوع مواجهۀ رسانه‌های جریان اصلی با جنبش‌های اجتماعی، همواره موردتوجه محققان بوده است. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی ون‌دایک، در پی بررسی بازنمایی این جنبش در رسانه‌های اصلی ایالات متحده، نظیر: سی‌ان‌ان، فاکس‌نیوز و نیویورک‌تایمز هستیم. به این منظور، از 25 مه تا 26 آگوست 2020، تعداد 20 خبر از نیویورک‌تایمز، 15 خبر از فاکس‌نیوز و 10 خبر از سی‌ان‌ان، با روش غیراحتمالی هدفمند، گردآوری شده و مورد بررسی قرار گرفتند. سپس داده‌های پژوهش با بهره‌گیری از نشانه‌ها و عناصر زبان‌شناختی مدل ون‌دایک، تفسیر و تبیین شدند. یافتهها نشان می‌دهد هر سه رسانه، در جریان اعتراضات یادشده، اقدامات معترضان در حمله به ارزش‌های آمریکایی و مؤلفه‌های قدرت نرم این کشور را به چالش کشیده و در جهت منفی نشان دادن این جنبش و مشروعیت‌زدایی از معترضان تلاش کرده‌‌اند. در این میان، فاکس‌نیوز، به‌دلیل نزدیکی‌اش به دولت وقت، نسبت به دو رسانۀ دیگر- که از منتقدان دولت دونالد ترامپ بودند- در به‌کاربستن «پارادایم اعتراض»، برچسب‌زنی و به حاشیه راندن معترضان، صریح‌تر عمل کرده است.
مصطفی مژدهی فر؛ ابراهیم فتحی؛ هادی البرزی دعوتی؛ علی اکبر رزمجو
چکیده
بخش خبری ساعت 21 شبکۀ یک سیما به عنوان مهمترین و اصلی‌ترین بخش خبری صداوسیما نقش مهمی در اطلاعرسانی و جریان‌سازی خبری در کشور دارد. با توجه به عملیات رسانه‌ای گستردۀ دشمنان در قالب‌های مختلف برای ناامیدکردن مردم، ایجاد نشاط اجتماعی در کشور از اهمیت بالایی برخورداراست. پژوهش حاضر با تأکید بر نقش اخبار تلویزیون در گسترش امید و نشاط، ...
بیشتر
بخش خبری ساعت 21 شبکۀ یک سیما به عنوان مهمترین و اصلی‌ترین بخش خبری صداوسیما نقش مهمی در اطلاعرسانی و جریان‌سازی خبری در کشور دارد. با توجه به عملیات رسانه‌ای گستردۀ دشمنان در قالب‌های مختلف برای ناامیدکردن مردم، ایجاد نشاط اجتماعی در کشور از اهمیت بالایی برخورداراست. پژوهش حاضر با تأکید بر نقش اخبار تلویزیون در گسترش امید و نشاط، بخش خبری ساعت 21 شبکۀ یک سیما را از منظر چگونگی پوشش اخبار امیدآفرین و نشاطآور بررسی کرده است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. جامعۀ آماری در این پژوهش کل اخبار پخش شدۀ خبر ساعت 21 در سال 1397است و با روش نمونهگیری سیستماتیک، 73 قسمت از این بخش خبری به عنوان نمونه انتخاب شد. براساس یافتهها، شاخص امید به زندگی در میان شاخصهای امید و نشاط با 35 درصد بیشترین فراوانی را داشته؛ این بخش خبری موضوع اقتصادی را در اخبار امیدآفرین و نشاطآور بیشتر انعکاس داده، همچنین «صدای گوینده بر روی تصویر+ قطعۀ سرد» با 31 درصد، بیشترین قالبی بود که از آن استفاده شده است. اخبار امیدآفرین و نشاطآور در این بخش خبری بیشتر از جنس سخت خبر، نوع فرایندمدار، جهت‌گیری مثبت، ارزش خبریِ دربرگیری با کارکرد پیام اطلاعرسانی بوده است. نتایج این پژوهش میزان توجه بخش خبری ساعت 21 به اخبار امیدآفرین و نشاطآور را از مجموع اخبار منتشر شده در بازۀ زمانی مذکور 17/5 درصد نشان می‌دهد.
محمدحسین آزادی؛ محمدحسین ساعی؛ هادی البرزی دعوتی
چکیده
انتشار گسترده «خبر جعلی» ـ خبرهایی که عامدانه، مغرضانه و به‌صورت سازمانی و حرفه‌ای اغلب بر بستر رسانه‌های اجتماعی، جهت فریب کاربران و انحراف جامعه ساخته و پرداخته می‌شوند ـ به یکی از تهدیدات مهم رسانه‌ای در جوامع امروز تبدیل شده است. شناخت جامع این پدیده که به ویژه پس از انتخابات سال 2016 آمریکا موردتوجه جدی رسانه‌ها و پژوهشگران ...
بیشتر
انتشار گسترده «خبر جعلی» ـ خبرهایی که عامدانه، مغرضانه و به‌صورت سازمانی و حرفه‌ای اغلب بر بستر رسانه‌های اجتماعی، جهت فریب کاربران و انحراف جامعه ساخته و پرداخته می‌شوند ـ به یکی از تهدیدات مهم رسانه‌ای در جوامع امروز تبدیل شده است. شناخت جامع این پدیده که به ویژه پس از انتخابات سال 2016 آمریکا موردتوجه جدی رسانه‌ها و پژوهشگران قرار گرفته، برای تشخیص و مقابله با آن ضروری است. فهم تفاوتهای این مفهوم خاص و سایر مفاهیم مشابهی که در فضای زبانی مرتبط با خبر و خبررسانی به کار می‌رود، می‌تواند برای شناخت مناسب خبر جعلی به ما کمک کند. ازجمله قدیمی‌ترین واژه‌های این حوزه، «شایعه» است که در نگاه اول بسیار به مفهوم خبر جعلی نزدیک است. بنابراین در صورت ارائه‌ی تبیینی روشن از تفاوت این دو مفهوم، می‌توان معنای دقیق‌تری از «خبر جعلی» بیان نمود. برای دست‌یابی به این هدف مقاله، علاوه بر بررسی جامع منابع علمی موجود، با 17 نفر از متخصصان حرفه‌ای و دانشگاهی حوزه خبر و رسانه مصاحبه شد. سپس با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با روش تحلیل مضمون، تفاوت این دو پدیده را ارائه دادیم. یافته‌های این پژوهش معلوم می‌کند که اولاً مهمترین تفاوت شایعه و خبر جعلی مربوط به ظهور و بروز شایعه در جامعه‌ی شفاهی و ظهور بروز خبر جعلی در جامعه‌ی شبکه‌ای است. ثانیاً می‌توان خبر جعلی را در بستر جامعه‌ی شبکه‌ای در سه ویژگی «تولیدکنندگی»، «ماهیت محتوا» و «ویژگی‌های کاربران» متفاوت از شایعه دانست.
