فریده آفرین؛ مسعود حیدرخانی؛ اصغر فهیمی فر
چکیده
در این مقاله، عنصر مسلط در فیلم «ماهی و گربۀ» (1392) ساخته شهرام مکری با توجه به نظریات فرمالیست‌های روسی بررسی شده است. بدین‌منظور از مفهوم پیشنهادی یاکوبسن یعنی «عنصر مسلط» و سپس از نظرات نئوفرمالیستها استفاده کرده و آن را برای تعین‌بخشی به معنا بسط داده‌ایم. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و در آن، از «توصیف همبستگی» ...
بیشتر
در این مقاله، عنصر مسلط در فیلم «ماهی و گربۀ» (1392) ساخته شهرام مکری با توجه به نظریات فرمالیست‌های روسی بررسی شده است. بدین‌منظور از مفهوم پیشنهادی یاکوبسن یعنی «عنصر مسلط» و سپس از نظرات نئوفرمالیستها استفاده کرده و آن را برای تعین‌بخشی به معنا بسط داده‌ایم. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و در آن، از «توصیف همبستگی» برای تحلیل ارتباط میان خردهروایتها و «رنگ» برای دستیابی به سطوحی از معنا استفاده شده است. تجزیۀ فیلم به نماها و تحلیل آنها در فیلم «ماهی و گربه» ما را به این نتیجه میرساند که رنگ قرمز، بهعنوان یکی از مهمترین عناصر مسلط، نقش تعیینکنندهای در معنای نهایی این فیلم دارد. این عنصر، نهتنها بر سایر سازهها و عناصر زیباشناختی، تأثیرگذار است، بلکه بین خردهروایتهای فیلم- با دو انشعاب روایی در پیرنگ- هماهنگی و اتحاد برقرار میکند. بدین ترتیب، رنگ قرمز به واسطۀ طرحوارههای تصویری در برهمکنش با سایر عناصر، مخاطب را بهسوی معنای نهایی فیلم سوق میدهد. این رنگ علاوه بر تعلق به موارد ارجاعی در جهان، با توجه به ارتباط با عناصر معمایی تعلیق و هیجان، ترس و انتظار حادثۀ ناگوار را نیزالقا میکند.
