حسن جعفریانی
چکیده
از آغاز شیوع کرونا، فضای مجازی و به‌ویژه اینستاگرام، بستر تولید و انتقال اطلاعات بسیاری شده است. مطالعۀ ماهیت این پیامهای پربیننده، به این دلیل اهمیت دارد که نشان‌دهندۀ رفتار جامعه در شرایط بحران است. تحقیق حاضر درصدد است به این سؤالات پاسخ دهد؛ پیامهای پربیننده با موضوع کرونا چه ماهیتی دارند و کدام احساسات باعث پربیننده شدن ...
بیشتر
از آغاز شیوع کرونا، فضای مجازی و به‌ویژه اینستاگرام، بستر تولید و انتقال اطلاعات بسیاری شده است. مطالعۀ ماهیت این پیامهای پربیننده، به این دلیل اهمیت دارد که نشان‌دهندۀ رفتار جامعه در شرایط بحران است. تحقیق حاضر درصدد است به این سؤالات پاسخ دهد؛ پیامهای پربیننده با موضوع کرونا چه ماهیتی دارند و کدام احساسات باعث پربیننده شدن آنها شده است؟ برای پاسخ به این سؤال، 600 پیام «وایرال» یا پربیننده در اینستاگرام در یک دورۀ 60 روزه بررسی شدند. روش تحقیق، پیمایشی بوده و برای جمع‌آوری داده‌ها در گام اول پربازدیدترین پیامها (تعداد) با موضوع کرونا انتخاب شدند؛ سپس محتوای نظر بینندگان توسط کارشناسان (متخصصان روانشناسی) نمره‌دهی شد؛ در گام بعدی، دادههای کمّی حاصل شده با روش تحلیل عاملی، خوشه‌بندی (دسته‌بندی) شدند. براساس یافتههای آماری، پیامهای پربازدید، سه گونه (دسته) هستند؛ دستۀ اول، ماهیت تفریح و سرگرمی دارند؛ دستۀ دوم، ماهیت خبر و اطلاع‌رسانی دارند و دستۀ سوم، با هدف آموزش و تبلیغ، تولید شده‌اند. همچنین براساس نتایج به‌دست‌آمده، اگر چه عوامل اثرگذار بر پربیننده شدن پیامها، در هر گونه، متفاوت با دیگری است، بررسی محتوایی خوشهها نشان میدهد برخلاف بسیاری از یافتههای پیش از این پاندمی، در دورۀ کرونا، غافلگیری منفی، غم و ترس مهم‌ترین ویژگیهایی هستند که باعث پربیننده شدن پیامها شده‌اند. در دورۀ کرونا خشم و نفرت، اثر چندانی بر پربیننده شدن پیامها نداشته‌اند.
