نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم ارتباطات، گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دکتری مدیریت رسانه، گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

10.22085/jiscm.2021.295186.1233

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه‌های هویت برند صدا و سیما و ارائۀ پیشنهادهایی برای مدیریت هویت برند این سازمان است. «هویت برند»، مجموعه‌صفات و وی‍ژگی‌هایی است که سازمان، مایل است بر مبنای آن شناخته شود و به مشتریان (مخاطبان) وعده می‌دهد که آنها را خلق و حفظ کند. برای شناسایی این مؤلفه‌ها، ضمن مطالعۀ اهداف، مأموریت‌ها، چشم‌انداز و خط‌مشی سازمان و همچنین، رهنمودهای بنیانگذار انقلاب اسلامی(ره) و رهبر معظم انقلاب که مبنا و نقطۀ‌اتکای هویت برند صدا و سیماست، از مطالعات اسنادی و مصاحبه با خبرگان بهره گرفته شده است. در این پژوهش، از مدل نظام راهبردی هویت برند آکر، به‌عنوان الگوی شناسایی وعده‌ها یا مؤلفه‌های برند صدا و سیما و عوامل مؤثر بر آن استفاده شده است. براساس نتایج، جوهرۀ هویت برند صدا و سیما و وعدۀ محوری‌ای که بر همۀ شئون و فعالیت‌های سازمان، تأثیرگذار است، «رسانۀ ملی» بودن است. مؤلفه‌های هسته‌ای و کارکردی هویت برند صدا و سیما عبارت‌اند از: رسانۀ نظام و مروج گفتمان انقلاب اسلامی، متولی انحصاری پخش صوت و تصویر فراگیر در کشور، دانشگاه عمومی، ارائه‌دهندۀ سرگرمی پاک و خانوادگی، و مرجع اخبار و اطلاعات موثق. همچنین عواملی مانند: توسعۀ سرمایۀ انسانی، نوآوری در تولید محصولات، نحوۀ مدیریت روابط سازمان با مخاطبان، حامیان مالی و شخصیت‌های برند و ستاره‌ها، بر هویت برند سازمان تأثیرگذارند. پس از شناسایی چالش‌های پیش روی برند سازمان در حوزه‌های پیش‌گفته، پیشنهادهایی برای تحقق وعده‌های برند سازمان و مدیریت برند رسانه‌ای، ارائه شده که از آن میان، می‌توان به این موارد اشاره کرد: «تبدیل داده‌های مخاطب‌پژوهی به دانش، تحلیل جامع سپهر رسانه‌ای کشور»، «خلق و طراحی قالب‌های نو و محتوای خلاق»، «بومی‌سازی قالب و محتوای برنامه‌های اقتباس‌شده از فرمت‌های جهانی»، «صیانت از محصولات برند» و «حضور نظام‌مند صدا و سیما در رسانه‌های اجتماعی».

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Components of IRIB Brand Identity

نویسندگان [English]

  • Azadeh Salemi 1
  • Omid Jahanshahi 2

1 Ph.D. in Communication, Department of Communication, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran,Iran..

2 Ph.D. in Media Management, Department Media Management, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran (Corresponding Author).

چکیده [English]

This study aims to identify the components of the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) brand identity and to provide suggestions for managing the brand identity of the organization. Brand identity is the set of traits and characteristics an organization wants to be known for, and promises the customers (the audience) to create and maintain. To identify these components, while studying the objectives, missions, vision and policy of the organization as well as the guidelines of the founder of the Islamic Revolution and the Supreme Leader of the Revolution, which is the basis and mainstay of the IRIB’s brand identity, documentary studies and interviews with experts have been applied. In this research, Aaker’s strategic brand-building model has been used as a model for identifying the promises or components of the IRIB brand and the factors affecting it. Based on the results, the essence of the IRIB’s brand identity and the promise that affects all aspects of the organization is being "the national media". The core and functional components of IRIB brand identity are being: the government’s official media and promoter of the discourse of the Islamic Revolution, exclusive custodian of comprehensive audio and video broadcasting in the country, general university, provider of pure and family entertainment, and the reliable reference for news and information. Also, factors such as the development of human capital, innovation in vintage production, the quality of the organization’s audiences relationship management, sponsors; brand individuals and celebrities affect the brand identity of the organization. After identifying the challenges facing the organization’s brand in the aforementioned areas, suggestions have been made to fulfill the organization’s promises and manage the media brand out of which transforming audience-based research data into knowledge, comprehensive analysis of the country’s media sphere, creating and designing of new forms and creative content, localization of the form and content of the programs adapted from world formats, protecting brand products, and systematic presence of IRIB in the social media can be named.

کلیدواژه‌ها [English]

  • IRIB
  • Aaker Model
  • Brand Management
  • Brand Identity
آدینه، حسین (1398). «معاونت فضای مجازی صدا و سیما: صدور مجوز تولید آثار در VODها به ما محول شده است». سایت معاونت مجازی سازمان. (11/9/1398). بازیابی در 14/2/1399 از https://vigiato.net/p/52024
آی ­تی ایران (1398). «رقابت داغ فیلیمو و نماوا؛ بررسی اختصاصی امکانات، قیمت و محتوای دو سرویس اصلی بازار ویدئوی اشتراکی ایران». (17/2/1398). بازیابی در 18/7/1399 از Itiran.com/2019/05/07/
احمدی، الناز (13/8/1396). «لوگوی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران». آفام­نیوز (13/8/1396). کد مطلب 96081310036. بازیابی در 18/1/1399 از Afamnews.ir/?p=732
اساسنامۀ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (1362). مجلس شورای اسلامی.
اقتصادآنلاین (1398). «متولی صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی کیست؟» (7/11/1398). بازیابی در 13/2/1399 از https://www.eghtesadonline.com/n/26eT
پارساپور، آرش (1399، 17 اسفند). «گزارش سالانۀ فیلیمو منتشر شد: مصرف 36 میلیون گیگابایت در ماه توسط کاربران». وب‌سایت دیجیاتو. قابل دسترسی در : بازیابی در 19/12/1399 از Digiato.com/article/2021/03/07/ گزارش-سالانۀ-فیلیمو-منتشر-شد-مصرف-36-سی.
تابناک (1389). «رهبر انقلاب در دیدار با مسئولان و هنرمندان صداوسیما+ تکمیلی: اینکه امام گفتند صدا و سیما دانشگاه است، تعارف نکردند». (12/4/1389). کد خبر 107151 بازیابی در 18/1/1399 از tabnak.ir/000RsF
خبرگزاری صدا و سیما (1398). «در پی طرح شکایت در مراجع قضایی: انحصار صوت و تصویر فراگیر در صلاحیت رسانۀ ملی است». (15/11/1398) کدخبر 2637697 بازیابی در 15/1/1399 از https://www.iribnews.ir/fa/news/2637697/انحصار-صوت-و-تصویر-فراگیر-در-صلاحیت-رسانه-ملی-است
دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه­ای (1397، 7 خرداد). «بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان در دوازدهم ماه مبارک رمضان در حسینیۀ امام خمینی(ره)».
روشندل اربطانی، طاهر؛ سیدجوادین، سیدرضا؛ سعدی­پور، اسماعیل؛ و شریفی، سیدمهدی (1392). «نقش توسعۀ منابع انسانی در شهرت رسانه­ای و خلق سرمایۀ شهرتی». پژوهش­های ارتباطی. شمارۀ 74. صص 69-43.
شریفی، سیدمهدی؛ حاج­محمدی، علی؛ و انصاری، نفیسه (1397). مدیریت منابع انسانی در صنایع خلاق. چاپ دوم. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
شهبازلو، سهیل (1391). فرایند شکل­گیری هویت برند شبکه­های تلویزیونی در ذهن مخاطبان؛ مطالعۀ موردی هویت شبکۀ تلویزیونی «من و تو 1» و فرایند شکل­گیری هویت برند آن در میان مخاطبان. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه صدا و سیما.
صلواتیان، سیاوش؛ نعمتی انارکی، داود؛ و ارژنگ، محمد (1395). «شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تصویر برند شبکه­های سیمای جمهوری اسلامی ایران». مدیریت برند. دورۀ 3. شمارۀ 5. صص 96-69.
عصر ایران (1398). «بلاتکلیفی صوت و تصویر فراگیر به روایت یک مدیر سینمایی». (2/11/1398). کد خبر 710134. بازیابی در 16/2/1399 از asriran.com/002yjm
علوی­وفا، سعید (1396). «چالش‌ها و موضوعات راهبردی رسانۀ ملی در افق 1404». پژوهش‌های ارتباطی. دورۀ 24. شمارۀ 89. صص 64-31.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
قانون خط‌مشی کلی و اصول برنامه­های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
کاتلر، فیلیپ؛ و فورچ، والدمار (1389). مدیریت برند در بازاریابی صنعتی– تجاری. (مترجم: محمد حقیقی، سیدعلی موسوی و فراز صادق‌وزیری). تهران: نگاه دانش.
کونگ، لوسی (1391). مدیریت راهبردی در رسانه­ها از نظریه تا عمل. (مترجم: وحید خاشعی و علی دهقان). تهران: دفتر مطالعات و برنامه­ریزی رسانه­ها.
گیویان، عبدالله (1398). «عصر کدام «جدید»؟ در باب بدعت سرگرمی اسلامی». (17/4/1398). مرکز بررسی­های استراتژیک ریاست جمهوری. کد مطلب 113143 بازیابی در 6/11/1398 از http://css.ir/lphwlv
 
محبی، آرش (1397). برند رسانه؛ چیستی، چرایی و چگونگی. تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه­ها.
محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضدروش 2؛ مراحل و رویه­های عملی در روش­شناسی کیفی. تهران: جامعه­شناسان.
ملایی، سعید (1396). مطالعۀ مؤلفه­های برندسازی در تولید برنامه­های تلویزیونی؛ مطالعۀ موردی برنامۀ خندوانه و برنامۀ الن­شو. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه صدا و سیما.
موسوی‌تبار، سیدمهدی (1399، 16 اسفند). «مخاطبان VOD؛ رشد معنادار و فاصله زیاد با تلویزیون». روزنامۀ فرهیختگان. صفحات 12 و 13. بازیابی در 18/