نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناســی ارشــد نویســندگی رادیــو، گــروه رادیــو، دانشــکدۀ تولیــد رادیــو و تلویزیــون، دانشــگاه صــدا و ســیما، تهــران، ایــران.

2 مربی گروه رادیو، دانشکدۀ تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صدا و سیما، تهران، ایران. (نویسندۀ مسئول)

3 استادیار گروه رادیو، دانشکدۀ تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صدا و سیما، تهران، ایران.

چکیده

 یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر، یافتن پاسخی برای مفهوم هویت بوده و هست. اما تا امروز، تعریف روشنی در این خصوص ارائه نشده‌ است. هویت در معنای عام، مجموعه‌ای است از نگرش‌ها، ویژگی‌ها و روحیات فرد و آنچه وی را از دیگران متمایز می‌کند، اما جدا از این مفهوم عام، با وجود پژوهش‌های بسیار، آن‌چنان که باید، به هویت زنانه پرداخته نشده‌ است. لذا در این خصوص، ظرفیت‌های مختلفی برای بررسی لازم است. نمایش رادیویی یکی از این ظرفیت‌هاست. در این مقاله، به مطالعۀ ساختار تکوینی هویت زنانه در تولیدات رسانه‌ای (نمایش رادیویی) پرداخته شد و در این امر، چند نمایشنامۀ ایرانی و خارجی با تنظیم ایرانی، به روش تحلیل محتوا و رویکرد کریستوایی مورد مطالعه قرار گرفت. شخصیت‌های زن این نمایشنامه‌ها براساس شاخصه‌های کریستوا مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفتند و در نهایت، شخصیت‌های زن خلق شده توسط نویسندگان ایرانی، با شخصیت‌های زن خلق‌شده توسط نویسندگان خارجی موردمقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان می‌دهد پرداخت شخصیت زنانه در نمایشنامه‌های این دهه، نسبت به دهه‌های پیش از انقلاب اسلامی، از رشد و اقبال بیشتری برخوردار بوده است، اما با مقایسۀ دو بخش نمایشنامه‌های ایرانی و خارجی با تنظیم ایرانی، کاستی‌ها و نقاط ضعف پرداخت شخصیت زنان درنمایشنامه‌های ایرانی- از لحاظ شکل و محتوا- تبیین می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of the Developmental Structure of Feminine Identity in Media Productions (Case Study: Radio dramas of the 1970s)

نویسندگان [English]

  • Mozhdeh Naderi Garna 1
  • Majid Sharif Khodaee 2
  • Mohammad Akhgari 3

1 M.A. in Radio Writing, Department of Radio, Faculty of Radio and Television Production, IRIB University, Tehran, Iran.

2 Lecturer ,Department of Radio, Faculty of Radio and Television Production, IRIB University, Tehran, Iran. (Corresponding Author)

3 Assistant Professor, Department of Radio, Faculty of Radio and Television Production, IRIB University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

One of the important concerns of the human has been and is finding an answer to the concept of ‘identity’ but up until now, no clear answer has been presented for that. In its broad sense, identity is a complex of the individual’s opinions, properties and spirits and what distinguishes him from the others. But apart from this broad concept, in spite of voluminous research, the feminine identity has not been dealt with as it deserves. Therefore, much more capacity is required to be studied regarding that. Radio drama is one of such capacities. In this article, the developmental structure of the feminine identity in media productions (radio shows) was studied and to do this, several Iranian plays and foreign plays with Iranian arrangement were studied through the content analysis method and Kristeva’s approach. The female characters of these plays were studied and analyzed based on Kristeva's criteria, and finally, the female characters created by the Iranian writers were compared with those created by foreign writers. The results show that furbishing of the female characters in the plays of this decade has enjoyed more growth and welcoming than the decades before the Islamic Revolution, but by comparing the Iranian plays with the foreign ones with Iranian arrangement, the shortcomings and weaknesses of furbishing of the feminine characters in the Iranian plays are addressed both in terms of the form and the content.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity
  • Gender
  • Kristova
  • Radio derama
ابراهیم، فیاض؛ و خضری، فاطمه (1394). «بررسی هویت زن ایرانی ـ مسلمان از خلال مفاهیم جنسیتی»، نشریۀ پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، سال پنجم، شمارۀ ۱، بهار و تابستان، ۹۳-۱۰۶.
ایمان، محمدتقی؛ و نوشادی، محمودرضا (1390). «تحلیل محتوای کیفی»، دو‌فصلنامة علمی تخصصی پژوهش، سال سوم، شمارۀ 2، پاییز و زمستان، 15ـ 44.
بارکر،کریس (1388). مطالعات فرهنگی؛ نظریه و عملکرد، (مترجم: مهدی فرجی و نفیسه حمیدی). تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
پارسا، مهرداد و پنج‌تنی، منیره (1394). «ژولیا کریستوا»، نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت، سال دهم، شمارۀ 12، اسفند.
پین، مایکل(1390). لکان، دریدا، کریستوا. (مترجم: پیام یزدانجو)، تهران: نشر مرکز.
جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی، (مترجم: تورج یاراحمدی)، چاپ اول، تهران:  نشر شیرازه.
دوبوآر، سیموون (1385). جنس دوم، (مترجم: قاسم صنعوی)، جلد2، چاپ هفتم، تهران: نشر توس.
دورکیم، امیل (1368). قواعد روش جامعه‌شناسی، (مترجم: علیمحمد کاردان). تهران. انتشارات دانشگاه تهران.
رضوانیان، قدسیه؛ و کیانی بارفروشی، هاله (1394). «بازنمایی هویت زن در آثار داستان‌نویسان زن دهۀ هفتاد شمسی»، ادب‌پژوهی، شمارۀ 31، بهار، 64-39.
ساروخانی، باقر؛ و رفعت‌جاه، مریم (1383). زنان و بازتعریف هویت اجتماعی، مجلۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، دورۀ پنجم، شمارۀ 2، 160ـ133.
صدر، حمیدرضا (1381). تاریخ سیاسی سینمای ایران، تهران: نشر نی.
کریستوا، ژولیا (1397). علیه افسردگی ملی: او گفت، سرپیچی، (مترجم: مهرداد پارسا). چاپ سوم، تهران: نشر شَوَند.
کریستوا، ژولیا (1394). ملت‌هایی بدون ملی‌گرایی، (مترجم: مهرداد پارسا)، چاپ اول، تهران: نشر شوند.
کریستوا، ژولیا (1388). خورشید سیاه مالیخولیا، (مترجم: مهرداد پارسا)، چاپ اول، تهران:  نشر رخداد نو.
مک آفی، نوئل (1384). ژولیا کریستوا، (مترجم: مهرداد پارسا)، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
 مومنی‌راد، اکبر؛ و عمل‌آبادی، خدیجه (1392). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج، فصلنامۀ علمی پژوهشی اندازه‌گیری تربیتی، سال چهارم، شمارۀ 14، 222ـ187.
Branston, Gill, Stafford, Roy(2003). The Media Student's Book , Edited by illustrated, reprin, Press: Psychology
Bryman, Alan (2001), Social Research Method ,Oxford University Press.
Guba, E. G., Lincoln, Y. S(1994), Competing paradigms in qualitative research, Handbook of qualitative research, London CA: Sage.
Guberman, Ross (ed.) (1996) Julia Kristeva Interviews , New York: Columbia University Press. P.128
Kristeva, Julia (1991). Strrangers to Ourselves, trans. Leon S. Roudiez, New YorkCulumbia University Press
Kristeva, Julia (1988) The sense and Non-sense of Revolt: The Powers and Limits of Psychoanalysis, Vol. 1, trans. Jeanine Herman. New York: Columbia University Press. P. 7
Navarro ، Laura (2007) ). Islamophobia and Sexism: Why English women convert to Islam? Media University Paris 8, France.
Stommel M, Wills CE (2004), clinical research:concepts and principles for advanced.