نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه همایونی مقدم ¹
• امیر مسعود امیر مظاهری ²
• اکبر نصراللهی کاسمانی ³
• محمد رضا رسولی ⁴

¹ دانشجوی دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، گروه ارتباطات، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

² استادیار گروه جامعه شناسی و علوم اجتماعی، دانشکده علوم جتماعی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول).

³ استادیار گروه مدیریت رسانه ,و روابط عمومی، دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

⁴ دانشیار گروه رسانه و فرهنگ، دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد، تهران، ایران .

چکیده

چکیده

آگاهی‌‌بخشی زیست‌محیطی مورد توجه محققان در سال‌های اخیر بوده است. در کشور ایران با وجود شاخص‌های زیست‌محیطی نامناسب، افزایش آگاهی مردم و تقویت حس طبیعت دوستی می‌تواند در کاهش آسیب‌ها مؤثر باشد. یکی از این منابع آگاهی‌بخش، رسانه‌ها هستند که در این میان تلویزیون می‌تواند نقشی مؤثر داشته باشد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر برنامه‌های تلویزیون بر افزایش آگاهی زیست‌محیطی شهروندان تهرانی است. این پژوهش، پیمایشی و جامعه آماری آن شهروندان 18 سال به بالای مناطق 22 گانه شهر تهران بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر می‌باشد که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دو مرحله‌ای انجام شده و از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از «ضریب آلفای کرونباخ» بررسی و برابر 83/0 تعیین شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری همبستگی، T، لون و کروسکال‌والیس استفاده شد. یافته‌ها حاکی از آن است که 5/61 درصد پاسخگویان از تلویزیون، درخصوص محیط‌زیست کسب آگاهی می‌کنند و بیشترین مخاطبان مربوط به شبکه‌ سه با 6/82 درصد می‌باشد. همچنین در بررسی رابطه تماشای برنامه‌های تلویزیون و کسب آگاهی در ابعاد اطلاع‌رسانی و دانش‌زیست‌محیطی مقدار ضریب همبستگی به ترتیب 382/0 و 374/0 بود که وجود رابطه معناداری تأیید شد. در مجموع هر دو بُعد تأثیر رسانه بر افزایش آگاهی را تبیین می‌کند.

ولیکن برای اثربخشی بیشتر این انتظار وجود دارد در رسانه ملی و به ویژه حوزه سیما برای تولید‌ برنامه با موضوع محیط‌زیست در شبکه‌های پرمخاطب با رویکرد تقویت دانش زیست‌محیطی، سیاستگذاری‌های لازم صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

• آگاهی زیست‌محیطی
• برنامه‌های تلویزیون
• شهروندان
• محیط‌زیست

عنوان مقاله [English]

Enhancing the environmental environment of the audience through the media with information on television (Study sample: Tehran environment)

نویسندگان [English]

• Fatemeh Homayounie Moghadam ¹
• Amirmasoud Amirmazaheri ²
• Akbar Nasrollahi Kasmani ³
• Mohammad‌ Reza Rasoulie ⁴

¹ Fatemeh Homayounie Moghadam; Ph.D. Student in Communication Sciences, Department of Communication Sciences, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

² Amirmasoud Amirmazaheri; Assistant Professor, Department of Sociology and Social Sciences, Faculty of Social Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran(Corresponding Author)

³ Akbar Nasrollahi Kasmani; Assistant Professor, Department of Media-Public Relation, Faculty of Communication Sciences and Media Studies, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

⁴ Mohammad‌ Reza Rasoulie; Associate Professor, Department of Media-Culture, Faculty of Communication Sciences and Media Studies, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

AbstractEnvironmental awareness has received considerable attention in recent years. In Iran, despite

the unfavorable environmental indicators, increasing public awareness and strengthening the sense of nature can be more in reducing harm. One of these informative sources is the media, in which television can play a role. the study examines the effect of television programs to increase environmental awareness of Tehran citizens. This study was a survey and the statistical population was 18-year-old citizens in areas around 22 cities of Tehran. The sample size according to Cochran's formula is 384 people which was done by two-stage cluster sampling method and SPSS software was used to analyze. The reliability of the questionnaire was evaluated using "Cronbach's alpha coefficient" and was determined to be 0.83. Correlation, T, Levene and Kruskal-Wallis tests were used to analyze. Findings show that 61.5% learn about television from the environment and the most audience is related to Channel 3 with 82.6%. Also, in examining the relationship between watching TV programs and gaining knowledge in the dimensions of information and environmental knowledge, the correlation coefficient values were 0.382 and 0.374, respectively, and the existence of a significant relationship was confirmed. In sum, both dimensions explain the impact of the media on raising awareness. However, in order to be more effective, it is expected that the necessary policies will be made in the national media, especially in the field of television, to produce programs on the subject of environment in popular networks with the approach of strengthening environmental knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

• Environmental awareness
• TV shows
• citizens
• the environment