نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.
2 استاد گروه رادیو، دانشکده تولید، دانشگاه صدا و سیما، مدعو دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران شمال، تهران، ایران.
3 استادیار گروه ارتباطات، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران شمال، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
4 دانشیار گروه رسانه وفرهنگ، دانشکده علوم اجتماعی ارتباطات و رسانه، دانشگاه آزاداسلامی ، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
5 دکتری علوم سیاسی، مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال ،تهران، ایران.
چکیده
در سال‌های اخیر (دهۀ نود شمسی) که کشور دچار بحرانهای متعددی همچون سیل، زلزله، ترور، برخی اعتراضات و بحران کرونا بوده، پوشش اخبار بحران در صدا وسیما همواره محل انتقاد بسیاری از اهالی رسانه و مسئولین قرار گرفته است. این تحقیق سعی کرده به روش تحلیل محتوای کمی، همۀ نظرات انتقادی کارشناسان و مسئولین پیرامون موضوع پوشش اخبار بحران در صدا وسیما را تحلیل کند. نظرات منتشرشدۀ کارشناسان، استادان و مسئولین در بستر فضای مجازی در قالب‌های مختلف، شامل: فیلم، خبر، مقاله، اظهارنظر در صفحات شخصی و... به عنوان واحد مشاهده (304 واحد) و انتقادات ایشان به عنوان واحد تحلیل (440 واحد) مورد مطالعه قرار گرفته است. با دستهبندی و تحلیل انتقادات مشخص شد که ضعف پوشش اخبار بحران در صدا وسیما در 5 حوزه بوده است: راهبردی، ساختاری، محتوا، ناهماهنگی و برونسازمانی. براساس یافته‌ها، کارشناسان نسبت به رویکرد و راهبرد صدا وسیما در پوشش بحران، بیشترین میزان انتقاد (46.6 درصد) را داشتهاند، سپس آسیب‌های برون‌رسانهای را که بر عملکرد رسانه مؤثر بوده با 34.3 درصد مورد نقد قرار دادهاند؛ در مجموع ریزمقولههای احصاشده، بالاترین میزان انتقاد کارشناسان به تعلل، سکوت و تأخیر در پوشش اخبار بحران بوده و پس از آن، حاکمیت نگاه سیاسی، درک نادرست از جایگاه رسانه، تأثیر رقبا، فشار نهادهای خارج از رسانه و نبود روایت رسمی در رتبه‌های بعدی قرار گرفته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Content Analysis of Experts' Opinions on the Crisis News Coverage in IRIB (from 2010 to 2019)
نویسندگان [English]
- Alireza Alvandi 1
- Hassan Khojasteh Bagherzadeh 2
- Seyyed Ali Rahmanzadeh 3
- seyyed vahid Aghili 4
- Hassan Abedini 5
1 Ph.D. Student in Communication Sciences, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran.
2 Professor, Faculty of Radio and Television Production, IRIB University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Communication ,Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran ,Iran. (Corresponding Author).
4 Associate Professor, Department of Communication, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.
5 Ph.D. in Public policy, Islamic Azad University, North Tehran Branch ,Tehran, Iran.
چکیده [English]
In recent years (2010s) when the country has suffered many crises such as flood, earthquake, terror, protests and the Coronavirus, the news coverage of the crisis has always been criticized by many media people and officials. The present research has tried to analyze all the critical opinions of the experts and officials regarding the coverage of crisis news in IRIB using the quantitative content analysis method. The published opinions of the experts, professors and officials in the cyber space in various formats including movie, news, article, commenting in personal pages, etc. have been studied as the unit of observation (304 units) and their criticisms acted as the unit of analysis (440 units). By categorizing and analyzing the criticisms, it was found that the weakness of crisis news coverage in IRIB has been in five areas (strategic, structural, content, inconsistency, and extra-organizational). The findings of the research showed that the experts held the highest criticisms about the approach and strategy of IRIB in coverage of the crisis (46.6 %). Then, the non-media damage that affected the performance of the media was criticized with 34.3%. Among the total of the sub-categories counted, the highest amount of the criticism of the experts has been about procrastination, silence and delay in the coverage of the news of the crisis, and after that, the rule of the political view, lack of correct understanding of the position of the media, the influence of competitors, the pressure of institutions outside the media, and the lack of official and first-hand narration in the ranks were placed.
کلیدواژه‌ها [English]
- Content Analysis
- News coverage
- Crisis
- Crisis news
ابراهیمی، سیّدیاسین (1389). تحلیل محتوای پوشش خبری مسائل بحران در روزنامه‌های سراسری، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدۀ ارتباطات.
امامی، سید مجید؛ و مهربانی‌فر، حسین (1392). امید و رسانه؛ پژوهش در مبانی، ابعاد و راهبردهای امیدآفرینی اجتماعی در رسانۀ ملی، قم: مرکز پژوهشهای اسلامی صداوسیما.
بدیعی، نعیم؛ و قندی، حسین (1386)، روزنامه‌نگاری نوین، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
بلیک، رید؛ و هارولد سن، ادوین (1378). طبقه‌بندی مفاهیم در ارتباطات، (مترجم: مسعود اوحدی)، تهران، سروش، چاپ اول.
تاجیک، فاطمه؛ و دیگران (1400). تحلیل نقش تلویزیون در مدیریت بحران سیل بهار 98، فصلنامۀ پژوهشهای ارتباطی، سال بیست و هشتم، شمارۀ 3.
خجسته، حسن (1394). سپهر رسانه و چالش‌های پیش رو، فصلنامۀ علمی وسایل ارتباط جمعی رسانه، دورۀ 26.
خجسته، حسن (1396). الگوهای هنجاری تولید محتوای رسانه‌ها: راهبرد ایجاد مزیت رقابتی، نشریۀ مطالعات فرهنگ و ارتباطات، شمارۀ 37، بهار 96.
راجرز، اورت (1386). تاریخ تحلیلی علم ارتباطات، (مترجم: غلامرضا آذری)، تهران: انتشارات دانژه.
روشندل اربطانی، طاهر؛ و صلواتیان، سیاوش (1389). طراحی مدل نقش رسانههای جمعی در مدیریت مرحلۀ پیش از بحران، فصلنامۀ علوم مدیریت ایران، سال پنجم، شمارۀ 17 ، 1-24.
ساروخانی، باقر (1385). جامعه‌شناسی ارتباطات، تهران، اطلاعات، 1385، چاپ هفدهم.
سلطانی‌فر، محمد؛ و هاشمی، شهناز (1382). پوشش خبری، سیمای شرق، تهران.
سولیوان، تام او؛ هارتلی، جان؛ ساندرز، دانی؛ و فیسک، جان (1385). مفاهیم کلیدی ارتباطات، (مترجم: میرحسن رئیس‌زاده)، تهران: فصل نو.
شاکری، مجتبی (1384). رسانههای جمعی و انتخابات ریاست جمهوری، قم: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما.
شکرخواه، یونس (1388). خبر، دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه‌ها، تهران.
شهامی‌پور، مسعود (1381 ). تأثیر مسئولیت اجتماعی رسانه، مجلۀ کتاب ماه، کلیات شمارۀ 58و 59.
عصاریان، زهرا (1390 ). به سوی تدوین الگوی مطلوب صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران برای پوشش اخبار در شرایط بحرانی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه صداوسیما، دانشکدۀ ارتباطات و رسانه.
فرهنگی، علی‌اکبر؛ و نعمتی انارکی، داود (1394). رسانه و خبر (برخی دیدگاههای غالب و انتقادی)، تهران: انتشارات دانشگاه صدا و سیما، چاپ اول.
مک کوایل، دنیس (1388). درآمدی بر نظریه‌های ارتباط جمعی، (مترجم: پرویز اجلالی)، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، تهران.
موسوی، سیدخلف؛ و دیگران (1399). ارائۀ الگوی مدیریت بحران در استان خوزستان با تأکید بر بحرانهای زیست محیطی، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی قم، دورۀ چهاردهم، شمارۀ دوازدهم، اسفند 99.
مهدی‌زاده، سیدمحمد (1393)، نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاههای انتقادی، تهران: نشر همشهری.
میناوند، قلی؛ و دیگران (1398). نحوۀ پوشش خبری بحران در خبر تلویزیونی صداوسیما (مطالعۀ موردی: بحران پلاسکو در شبکۀ خبر)، رسانه، سال 30، زمستان 1398، شمارۀ 4.
ناصری طاهری، عباس؛ صلواتیان، سیاوش؛ و علی‌اکبرزاده آرانی، مصیب (1394). مطالعۀ تطبیقی عملکرد دو طیف رسانه‌ای جریان‌ساز و رقیب در مدیریت جریان خبری اسیدپاشی‌های اصفهان، فصلنامة فرهنگ ارتباطات، سال شانزدهم، شمارة 32.
نصراللهی، اکبر (1389). مدیریت پوشش خبر بحران، دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه‌ها، تهران.
نصراللهی، اکبر (1394) . بحران در مدیریت بحران، روزنامۀ جام جم، شماۀ 4273.
نصراللهی، اکبر (1397). راهنمای پوشش خبری در رسانه‌ها، تهران: انتشارات همشهری.
ویمر، راجردی؛ و جوزف آر. دومینیک (1384). تحقیق در رسانههای جمعی، (مترجم: کاووس سیدامامی)، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
Barnier, M. )2012 (. Making European Copyright Fit for Purpose in the Age of Internet. Launch event of the CEPS Digital Forum Taskforce on Copyright in the EU Digital Single Market. Brussels: European Commission.
Chan. J.C. (2014). The Role of Social media in Crisis Preparedness. Response And Recovery, Public Relations Research, 8(4), 279-295.
- Dayan, D. and Katz, E. (۱۹۹۲) Media Events: The Live Broadcasting of History, Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Donshach, wolfgang . 2008. The International encyclopedia of Communication .New York : Black well publishing
- Pearson, C.M, and Clair, J.A, (1998), “Reframing Crises Management”, Academy of Management Review.
- Romo - Murphy , E.&Vos,M (2014).The Role of Broadcast Media in Dsaster Preparedness Education: Lessons Leamed In The Scientific Literature 2002-2012 .Media Asia,41(1),71-85.
- Rosenthal,U . & Kouzmin, A. (1996).Crisis management and institutional resilience journal of contingencies and crisis management, Vol 4, No.3
- Scheufele, D. A. & Tewksbury, D. (2006), “Framing, agenda setting, and priming: The evolution of three media effects models”, Journal of communication, 57(1).
- Zain,N.R.B.M. 2014.Agenda Setting Theory.26.online publish.Published At Researchgate. Available at: https://www.researchgate.net/ Publication/321698436.
)