نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید محمد مهدی غمامی ¹
• حمید فعلی ²

¹ استادیار گروه حقوق عمومی دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

² دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

حقوق کاربران در فضای مجازی همواره مورد تعرض و تضییع قرار می‌گیرد و قانونگذاران موظفند، الزامات قانونی برای حمایت از آنها در مقابل سوداگری‌ها را ایجاد کنند. هرچند سوداگران دسترسی به قانونگذاری هم دارند و مانع حمایت از شهروندان می‌گردند، کما اینکه بخش ۲۳۰ قانون نزاکت آمریکا ۱۹۹۶ مانع اصلی مهار خودسری پلتفرم‌های بزرگ مثل گوگل و توئیتر و اینستاگرام و ... است. در مقابل تجربه قانون‌گذاری در اتحادیه اروپا برای کنترل پلتفرم‌ها علیرغم وجود کاستی‌ها، توفیقاتی نیز داشته است، اما در سوی دیگر در ایران قانونگذاری در این حوزه بسیار ضعیف و مغایر تجربیات جهانی بوده است. سؤال اصلی اینجاست که چه الگویی در قانون‌گذاری نسبت به حقوق کاربران پلتفرم‌ها می‌تواند در ایران کارآمد باشد؟ این مقاله با رویکردی تطبیقی به دو نظام قانون‌گذاری ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، با روشی توصیفی و تحلیلی پاسخ این پرسش را ارائه می‌کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد برخلاف تجارب کشورهای دیگر قانونگذاری در ایران هم در جهت حمایت از توسعه پلتفرم‌های داخلی با رعایت اصول رقابت و هم در جهت صیانت از حقوق کاربران پلتفرم‌ها با اشکالاتی مانند خلط سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری و خودتنظیم‌گری، تشدید چالش قانون‌گذار، بی‌ثباتی مقررات اقتصادی فعالان اقتصاد مجازی و عدم تصریح به حقوق کاربران منجر به آسیب‌هایی در این حوزه شده است.

کلیدواژه‌ها

• فضای مجازی
• حقوق کاربران
• پلتفرم‌ها
• حفاظت از داده‌ها
• قانونگذاری

عنوان مقاله [English]

challenges of Legislation on the rights of users in cyberspace; A comparative study of two different experiences

نویسندگان [English]

• Seyyed Mohammad Mahdi GHAMAMY ¹
• Hamid Feli ²

¹ Assistant Professor of the Department of Public Law, Faculty of Islamic Studies and Law, Imam Sadiq University (peace be upon him)

² Phd student of imam sadiq university

چکیده [English]

The rights of users in cyberspace are always violated and the legislators are obliged to create legal requirements to protect them against speculations. Although businessmen have access to legislation and prevent the protection of citizens, but Section 230 of the American Civility Act of 1996 is the main obstacle to curbing the arbitrariness of large platforms such as Google, Twitter, Instagram, etc. In contrast, the experience of legislation in the European Union to control platforms has had some successes despite the existence of shortcomings, but on the other hand, in Iran, the legislation in this area has been very weak and contrary to global experiences. The main question here is what model of legislation regarding the rights of platform users can be effective in Iran? This article presents the answer to this question with a comparative approach to the two legislative systems of the United States of America and the European Union, with a descriptive and analytical method. The findings of the research show that, contrary to the experiences of other countries, the legislation in Iran both in order to support the development of domestic platforms in compliance with the principles of competition and in order to protect the rights of platform users with problems such as the confusion of policy and regulation and self-regulation, intensifying the challenge of the legislator, the instability of the economic regulations of activists The virtual economy and the lack of specification of users' rights have led to damages in this field.

کلیدواژه‌ها [English]

• cyberspace space
• user rights
• platforms
• data protection
• legislation