نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علوم اجتماعی

2 علوم اجتماعی، علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان،ایران.

3 دکتری علوم ارتباطات

چکیده

پژوهش حاضر به مطالعه نشانه‌شناسانه جنسیت در یکی از آثار مهم سینمایی داریوش مهرجویی پرداخته است. از آنجاکه یکی از مباحث مهم در متون رسانه­ای و آثار سینمایی، ترکیب جنسیت و مباحث پیرامون زنان از سوی سینماگران مؤلف است، مطالعه جنسیت در سینما به­منزله پدیده­ای اجتماعی-فرهنگی می­تواند راهگشای پژوهشگران علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی باشد. براین اساس، پژوهش حاضر که در سنت مطالعات فرهنگی در حوزه مطالعات ارتباطات، انتقادی و شناخت واقعی فرهنگ قرار می­گیرد، در پی پاسخ به این پرسش است که، داریوش مهرجویی جنسیت و به تبع آن دوگانه زنانه و مردانه را در فیلم بانو چگونه بازنمایی کرده است؟ از آنجا که هدف این مقاله، ‌آشکار کردن لایه‌های رمزگذاری­شده از معناست که در ساختار رسانه‌ای سینما و در قالب متون سینمایی روایت می‌شود، بنابراین روش انجام آن، تحلیل نشانه­­شناختی است. از سوی دیگر به دلیل آنکه آثار سینمایی از طریق بازنمایی ارزش‌های حاکم به تولید ایدئولوژی و معنا می‌پردازد، رمزگشایی بازنمایی جنسیت در سینما، نیازمند تحلیل نشانه‌شناسانه از متن است.یافته‌ها نشان می­دهد که شخصیت محوری زن (جنس مؤنث) بانو، به­مثابه زنی مدرن، کم­حرف و تحصیل­کرده، واجد تمایلات و رگه‌های فرهیختگی و فمینیستی و در عین حال از طبقه بالای اجتماع، بازنمایی شده است. همچنین در این فیلم، ایدئولوژی مردسالارانه، مردان را فارغ از طبقه اجتماعی، خودخواه، خودرأی، مستبد، قدرت­طلب، دارای نقشی حمایت­کننده و در عین حال سلطه‌جویانه برای زنان، تصمیم‌گیرنده، نمایش ­می­دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Gender Semiotics in Feature Film "Banoo"

نویسندگان [English]

  • Simin Zamani 1
  • Narges Nikkhah 2
  • Hossein BasirianJahromi 3

1 M.A in Social Sciences

2 Social Sciences, Human Sciences, Kashan University, Kashan, Iran.

3 Ph.D of Communication

چکیده [English]

This article is a semiotic study on one of the most important movies by Dariush Mehrjui. Since gender and other feministic issues have been regarded important for auteur filmmakers, studying gender has become a socio-cultural phenomenon which helps researchers of social sciences & cultural studies to find a better understanding about it.Accordingly the present research lies in the arena of communication within cultural studies traditions, being critical & cognitive about real culture. The research is opting to answer this question that: “How Mehrjui has represented gender and consequently the feminine & masculine binary in the feature film Banoo (The Lady)?Since the aim of this research is to reveal the coded layers of meaning which are usually narrated in the cinematic structure, therefore, the methodology of the research inclined to semiotics analysis. This will help to discover ideological codes and achieve in our goals. On the other hand, since cinematic works represent values governing ideology and meaning, decoding of representation necessitates the semiotic analysis of the text. The findings of this study shows that the main character of “Banoo” is depicted to be modern, not being talkative, well educated having feministic traits and pretends to belong to a high culture class. She is apparently independent but in reality very dependent, she seems to have spiritual tendencies and is very charitable, she is loyal, superstitious, maverick and at the same time very vulnerable. On the other hand, men are depicted as oblivious to their social class, selfish, despot, aggressive, over protective towards women, dogmatic, fanatic, self-opinionated, and healthy with a good physic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reflection
  • Gender
  • Semiotic
  • Cinema
  • Banoo
- استریناتی، دومینک (1384). مقدمه­ای بر نظریه­های فرهنگ عامه. ترجمه ثریا پاک‌نظر. تهران: انتشارات گام­نو.
- آبوت، پاملا. کلر، والاس (1380). جامعه­شناسی زنان. ترجمه منیژه نجم عراقی. تهران: نشر نی.
- آسابرگر، آرتور  (1379). روش تحلیل رسانه­ها. ترجمه پرویز اجلالی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ها.
- بارت، رولان (1384). بارت و سینما. ترجمه مازیار اسلامی، تهران: گام نو.
- پورعظیمی، سعید (1394). «دلایل انزوای عارف قزوینی براساس مناسبات او با معاصرانش». فصلنامه تخصصی نقد ادبی(8)29.صص 141-117.
- چندلر، دانیل (1394). مبانی نشانه­شناسی. ترجمه مهدی پارسا. تهران: انتشارات سوره­مهر.
- حسن­پور، آرش. یزدخواستی، بهجت (1394).«پرویلماتیک زن­بودگی؛ نمایش جنسیت و برساخت کلیشه­های اخلاقی زنانه در سینمای ایران». فصلنامه فرهنگ - ارتباطات. 32(16).
-  دانسی، مارسل (1387). نشانه­شناسی رسانه­ها. ترجمه گودرز میرزایی و بهزاد دوران. تهران: نشر چاپار.
-  دوبووار، سیمون (1380). جنس دوم. ترجمه قاسم صنعوی. تهران: نشر توس.
- دووینیو، ژان (1379). جامعه شناسی هنر. ترجمه مهدی سحابی. تهران: نشر مرکز.
- سجودی، فرزان (1390). نشانه­شناسی کاربردی. تهران: نشر قصه.
- سلطانی، مهدی (1385). «نمایش جنسیت در سینمای ایران». پژوهش زنان، 4(1و2)، 61-91.
- علیخواه، فردین، باباتبار، احسان و نباتی شغل، امین (1393). «زن به مثابة سوژة شناسا(تحلیلی از سینمای اصغر فرهادی)». پژوهش‌نامه زنان،  5(10)، 59-87.‎
-  قره­شیخلو، علیرضا. وفایی، مهدی (1385). داریوش مهرجویی، نقد آثار: از بانو تا مهمان مامان. تهران: نشر هرمس.
-  گرت، استفانی  (1380). جامعه­شناسی جنسیت. ترجمه کتایون بقایی. تهران: نشر دیگر.
- گیدنز، آنتونی  (1384). جامعه‌شناسی. ترجمه حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
 
-          Barthes, Roland (1967).Elements of Semiology. Translated from the French by Annette Lavers and Colin Smith. Hill and Wang. New York.
-          Dyer, Richard (2005). “White, In Film Theory: Critical Concept in Media & Cultural Studies: Routledge”.
-          Jarvie, lan­ (1998). “Towards a sociology of the Cinema”, Reprinted b Routledg. London.
-          Kessler, S. J. and McKenna,W (1978). “Gender: An ethnomethodological approach”: University of Chicago press.