نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تهیه کنندگی

2 استادیار دانشگاه صداوسیما

3 عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما

چکیده

زبان کودک از گونه‌های اجتماعی زبان است و هویت مستقلی دارد. ارتباط نادرست کودک و بزرگسال، آن را دچار بحران می‌کند. در نمایش رادیویی، کنش‌ شخصیت‌ها بیشتر از نوع کلامی و دو جانبه‌ است که در خلال این کنش‌های متقابل، معنا خلق می‌شود. در این پژوهش ویژگی‌های کنش شخصیت کودک و همچنین مشخصه‌های الگوی همکنشی صحیح بین این شخصیت و شخصیت بزرگسال در درام رادیویی تعیین می‌شود. بدین منظور، نمایش رادیویی شازده کوچولو به‌صورت هدفمند انتخاب و به روش تحلیل محتوای کیفی با دو رویکرد استقرایی و قیاسی بررسی‌شده است. در رویکرد استقرایی، از تحلیل کنش‌های کلامی شازده کوچولو در مواجهه با هر یک از شخصیت‌های بزرگسال، 21 زیر مقوله‌ استخراج‌شده است که در یک سطح انتزاعی‌تر در 4 مقوله‌ اصلی (ویژگی‌های زبانی، ویژگی‌های بیانی، ویژگی‌های شناختی، ویژگی‌های رفتاری) انسجام یافته‌اند. در رویکرد قیاسی، با توجه به چارچوب نظری تحقیق (نظریه‌ کنش ارتباطی) پنج مقوله اصلی (مضمون گفتار، موضع گفتار، لحن گفتار، نیت ارتباطی شخصیت، شیوه‌ مواجهه با ادعای شخصیت مقابل) از پیش تعیین و روابط متقابل موجود در نمایش با توجه به این مقوله‌ها بررسی شده است. بر اساس نتایج پژوهش، شخصیت کودک در درام رادیویی باید تمام ظرفیت‌های یک شخصیت دراماتیک را داشته اما کنش‌های کلامی او نباید هم‌پای بزرگسال باشد بلکه باید متناسب با ویژگی‌ها و سطح تجربه­زیسته‌[1]اش باشد. استفاده صحیح از کنش کلامی شخصیت کودک منجر به خلق دو نیروی برابر و متضاد در درام رادیویی می‌شود که از برآیند آن‌ها معنا به درستی صادر می‌شود. شناخت حسی شخصیت کودک و شناخت عقلانی شخصیت بزرگسال، دوگانه‌ موقعیت دیالوگ را فراهم می‌آورد



 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

fDramatic Interaction Between Child and Adult Characters in Radio Drama Based on Habermas's Theory of Communicative Action

نویسندگان [English]

  • Asra Mahdizadeh 1
  • mohammad Akhgari 2
  • majid sharif khodaei 3

1 M.A in radio production

2 Assistant Professor at IRIB University

3 Assistant Professor at IRIB University

چکیده [English]

Children’s language is of a social genre and has an independent identity. Improper communication between adults and the children puts them in crisis. Children’s acting in radio drama is mostly oral and a two way communication, during these interactions meaning is created. In present research features of child characters and the characteristics of correct interaction between child and elder characters is defined in radio dramas. To achieve the aforementioned, “Little Princess” radio drama has been chosen on purpose and with a qualitative methodology, the research acquires discourse analysis with two approaches of being comparative & inductive for the survey. By analyzing oral actions of Little Princess in approaching any of the adult characters, 21 sub- items have been drawn out. Then, in a more abstract level, 4 main categories (Language Exclusivity, Expressivity, being Cognitive & Behavioral) come to consistency. In comparative approach regarding the theoretical framework of the research (Theory of Communicative Action), 5 main issues (Theme of Speech, Subject of Speech, Tone of Speech, Character’s Purpose of Communication, and The way of Approaching Opposite Characters Claim) were defined by default and all the existing relations in drama have been surveyed on this basis. Findings show whenever actions move towards understanding, the Little Princess performs well enough to push drama forward and reach mutual meaning, but whenever adult characters direct actions towards being strategic, it will lead to their domination, imposes meaning and halts the currents dialogs from moving forward.
According to the outcomes of the research, child characters in radio drama should have all the capacities of a dramatic character but their oral actions must not get along with elders. They are expected to match their real living experiences. Correct use of oral action for child characters will lead to create two equal & opposing forces which their resultant is the rightful revealing of meaning. Sensory recognition of child characters & rational recognition of adult characters will provide a binary sense of dialogs in drama.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Child Language
  • Child Character
  • Speech Act
  • Interaction
  • Radio Drama
-   آژند، یعقوب (1368). «مقدمه‌ای بر نمایشنامه رادیویی». تهران: ماهنامه سوره اندیشه، شماره 8، صص23-20.
-  آقاخانی، ایوب (1391). راهنمای عملی نمایشنامهنویسی برای رادیو. تهران: افراز.
-  اباذری، یوسف (1377). خرد جامعه‌شناسی. تهران: طرح نو.
-  اسلین، مارتین (1375). دنیای درام، ترجمه محمد شهبا. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
-         اسماعیلی، سام (1392). نمایشنامه‌نویسی: ساختارکنش، ترجمه صادق رشیدی و پرستو جعفری. تهران: نشر افراز.
-         ال. هیلیارد، رابرت (1389). نویسندگی برای تلویزیون، رادیو و رسانه‌های جدید، ترجمه فرزانه فرحزاد، صفورا نوربخش، غلامرضاتجویدی. تهران: سروش.
- انصاری، منصور (1384). دموکراسی گفتگویی. تهران: نشر مرکز.
-  اوت ویت، ویلیام. (1386). هابرماس، ترجمه لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان. تهران: نشر اختران.
-  ایشل، رینر شوتس (1391). مبانی جامعه‌شناسی ارتباطات، ترجمه کرامت‌الله راسخ. تهران: نشر نی.
- باقری، فارس (1392). کارکرد و کاربرد زبان در فرآیند نمایشنامه‌نویسی. تهران: نشر افراز.
- برک، لورا. ای. (1389). روانشناسی رشد، ترجمه یحیی سیدمحمدی. جلد دوم. تهران: ارسباران.
-  تودورف، تزوتان (1382). بوطیقای ساختارگرا، ترجمه محمد نبوی. تهران: آگه.
-  دانایی، فرزانه (1393). گونه‌های زبانی مناسب برنامه‌های رادیویی. تهران: طرح آینده (اداره‌ کل پژوهش‌های رادیو).
- دیلتای، ویلهلم (1389). مقدمهای برعلوم انسانی، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی. تهران: انتشارات ققنوس.
-  ریتزر، جرج (1388). نظریه‌ جامعه‌شناسی در دوران معاصر،ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
-  ریچاردز، کیت (1381). نگارش نمایشنامه‌‌ رادیویی، ترجمه مهدی عبدالله‌زاده. تهران: انتشارات سروش.
-  شفیعی، محمود (1384). «نظریه‌ کنش ارتباطی و نقد اجتماعی- سیاسی». دوفصلنامه‌ دانش سیاسی، شماره دوم، صص 166-149.
-  شکری، مونا (1394). «مطالعه ویژگی‌های زبان جنسیتی و نقش آن در متن و کنش شخصیت در درام رادیویی ایران». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صداوسیما، تهران.
-  علاقه‌مندان، جعفر (1380). واژگان پایه درخدمت ادبیات کودک و برنامه‌ریزی درسی. کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 47.
-  غنی‌زاده، ابولفضل (1394). «بررسی کنش ارتباطی در یک حکایت تمثیلی از دفتر اول مثنوی معنوی». فصلنامه تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی، شماره بیست و سوم، صص 41-60.
- فیستر، مانفرد (1387). نظریه و تحلیل درام، ترجمه مهدی نصرالله‌زاده. تهران: انتشارات مینوی خرد.
-         قادری، نصرالله (1388). آناتومی ساختار درام. تهران: انتشارات کتاب نیستان.
-         کرایسل، اندرو (1381). درک رادیو، ترجمه معصومه عصام، تهران: اداره کل تحقیق و توسعه صدا.
-         لطفعلی‌خانی، زینب. (1394). «مطالعه سبک مینیمال ادبی برای نویسندگی در متون نمایشی رادیویی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صداوسیما، تهران.
-         مارتین، والاس (1382). نظریههای روایت، ترجمه محمد شهبا. تهران: هرمس.
-         مخاطبی اردکانی، مژگان (1385). نشانهشناسی نمایش رادیویی. تهران: دفتر پژوهش‌های رادیو، طرح آینده.
-         معافى غفارى، فرزاد (1391). «کنش و دیالوگ در نمایش رادیویی». ماهنامه علمی تخصصی صدای جمهوری اسلامی ایران، صص79-73.
-         مک‌کی، رابرت (1393). داستان: ساختار، سبک واصول فیلمنامهنویسی، ترجمه محمد گذرآبادی. تهران: هرمس.
-         مکی، ابراهیم (1366). شناخت عوامل نمایش. تهران: سروش.
-         مهدوی، محمدصادق؛ مبارکی، محمد. (1385). «تحلیل نظریه ‌کنش ارتباطی هابرماس»، فصلنامه علمی و پژوهشی علوم اجتماعی، شماره 8، صص 21-1.
-         نجاتی حسینی، سید محمود (1384). «حق و وظیفه شهروندی در فلسفه سیاسی هابرماس»، رساله دکتری علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس.
-         هابرماس، یورگن (1384). نظریه ‌کنش ارتباطی: عقل و عقلانیت جامعه، ترجمه کمال پولادی. جلد اول. تهران: روزنامه ایران، مؤسسه انتشاراتی.
-         هاج، فرانسیس (1382). کارگردانی نمایشنامه: تحلیل، ارتباطشناسی و سبک، ترجمه منصور براهینی و علی‌اکبر علیزاده. تهران: انتشارات سمت.
-         هرستمان، رزماری (1385). نوشتن برای رادیو، ترجمه زهره کسایی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
-         هولتن، اورلی (1364). مقدمهای بر تئاتر، ترجمه محبوبه مهاجر. تهران: سروش  
 
Creswell, John(2007). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing among Five Approaches, Sage, pp 201-220.
Habermas, Jurgen (1979). Communication and the Evolution of Society, trans. Tomas Maccarthy, Boston: Beacon Press.
James, Henry (1963).Art of fiction in Harmond worth, Selected Literay Criticism Penguin.
Smiley, Sam (2005). Playwriting: The Structure of Action (NJ: Prentice Hall, 1971).
W.Santrack, John. (1999). Life-Span Development, USA:Qucbecor Printing Book Group and Dubuque, IA.