نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استادیارگروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان. (نویسنده مسئول)

2 کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان.

3 دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در این مقاله، عنصر مسلط در فیلم «ماهی و گربۀ» (1392) ساخته شهرام مکری با توجه به نظریات فرمالیست‌های روسی بررسی شده است. بدین‌منظور از مفهوم پیشنهادی یاکوبسن یعنی «عنصر مسلط» و سپس از نظرات نئوفرمالیست­ها استفاده کرده و آن را برای تعین‌بخشی به معنا بسط داده‌ایم. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و در آن، از «توصیف همبستگی» برای تحلیل ارتباط میان خرده‌روایت‌ها و «رنگ» برای دستیابی به سطوحی از معنا استفاده شده است. تجزیۀ فیلم به نماها و تحلیل آنها در فیلم «ماهی و گربه»  ما را به این نتیجه می‌رساند که رنگ قرمز، به‌عنوان یکی از مهمترین عناصر مسلط، نقش تعیین‌کننده‌ای در معنای نهایی این فیلم دارد. این عنصر، نه‌تنها بر سایر سازه‌ها و عناصر زیباشناختی، تأثیرگذار است، بلکه بین خرده‌روایت‌های فیلم- با دو انشعاب روایی در پیرنگ- هماهنگی و اتحاد برقرار می‌کند. بدین ترتیب، رنگ قرمز به واسطۀ طرح‌واره‌های تصویری در برهمکنش با سایر عناصر، مخاطب را به‌سوی معنای نهایی فیلم سوق می‌دهد. این رنگ علاوه بر تعلق به موارد ارجاعی در جهان، با توجه به ارتباط با عناصر معمایی تعلیق و هیجان، ترس و انتظار حادثۀ ناگوار را نیزالقا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Dominant Element in “Fish and Cat” Movie

نویسندگان [English]

  • Farideh َAfarin 1
  • masoud heidarkhani 2
  • Asghar Fahimifar 3

1 Assistant Professor, Art Studies Department Faculty of Art, (Corresponding Author)

2 M.A in Art Research, Faculty of Art, Semnan University.

3 Associate Professor, Art Research Department, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University.

چکیده [English]

“Fish and Cat” is a film directed by Shahram Mokri in 2013, this article is going to survey the Dominant Element in the film based on the views of Russian neo-formalists. To achieve this, we have used Jakbson’s idea, Dominant Element, and according to Russian Formalists, we have expanded it to determine the meaning. The methodology of the research is descriptive analysis and to analyze the relations between minor narratives and the “Red Colour”, we have used the descriptive correlation method as well. This could help us to reach different layers of meaning. Breaking down the scenes and shots in “Fish and Cat”, together with their analysis, led us to the fact that the red color has a very determining role and it is one of the most important dominant elements. This dominant element is not only effective on other aesthetical structures but also unites minor narratives (with two extensions in the plot). Thus, the red color in interaction with other elements directs the audience towards the climax of the story. This color in addition to having referential aspects in the globe, regarding the enigmatic issues such as suspension and excitement, also conveys fear, expectancy, and mishappening.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Formalism
  • Neo-Formalism
  • Fish and Cat Movie
  • Dominant Element
-          آفرین، فریده (1390). بررسی تطبیقی فرمالیسم در نقد هنر، نقد ادبی و نظریۀ فیلم در مجموعه مقالاتِ نخستین همایش ملی نظریه و نقد ادبی در ایران (ایتالیک). تهران: خانۀ کتاب.  
-          استم، رابرت (1393). مقدمه‌ای بر نظریۀ فیلم. (مترجم: احسان نوروزی و دیگران). تهران: سوره مهر.
-          اوحدی، مسعود (1388)، روایت فیلمیک - مبانی درک داستان سینمایی. فصلنامه هنر. شمارۀ 82.
-          ایگلتون، تری (1368). پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی. (مترجم: عباس مخبر). تهران: مرکز.
-          برتنس، یوهان ویلم (1394). مبانی نظریۀ ادبی. (مترجم: محمدرضا ابوالقاسمی). تهران: ماهی.
-          بوردول، دیوید (1396). روایت در فیلم داستانی جلد اول. (مترجم: علاءالدین طباطبایی و حمیدرضا احمدی لاری و حسین سلطان محمدی). تهران:‌ بنیاد سینمایی فارابی.
-          تامسون جونز، کاترین (1396). زیباشناسی و فیلم. (مترجم: عبدالله سالاروند). تهران: نقش جهان.
-          سلدن، رامان (1384). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر. (مترجم: عباس مخبر). نشر طرح نو.
-          حقیری، عبدالرضا (1397). زیباشناسی در سینما. تهران: تریتا.
-          ‌مقدادی، بهرام (1378). فرهنگ اصلاحات نقد ادبی (از افلاطون تا عصر حاضر). تهران: فکر امروز.
-          مکوئیلان، مارتین (1388). گزیده مقالات روایت. (مترجم: فتاح محمدی). تهران: انتشارات مینوی خرد.
-          موسوی‌سوته، سیّده ‌نرجس؛ و سیّد منصور‌ جمالی، محمّدرضا نشایی‌مقدّم (1395). ترکیب‌سازی ‌واژگانی ‌در‌ قصاید ‌خاقانی. بهارستان سخن (فصلنامۀ علمی پژوهشی ادبیات فارسی). شمارۀ 32. صص 134-115.
-          یاکوبسون، رومن (1392). «واقع‌گرایی در هنر». در نظریه ادبیات، متن‌هایی از فرمالیست‌های روس. گردآوری تزوتان تودوروف. (مترجم: عاطفه طاهایی). تهران: نشر دات. چاپ دوم.
-Jakobson, Roman and Morris Hall (1956), Fundumentals of Language, Janua Linguarum, Series minor, 1, ‘s-Gravehage, Muton.