نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ و جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.(نویسنده مسئول).

2 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی ارتباطات و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

10.22034/jiscm.2022.332832.1357

چکیده

همراه با جهانی‌شدن و تغییرات سبک زندگی ایرانیان، از جمله فراموش شدن بازی‌های سنتی و جایگزین شدن بازی‌های مدرن، امروزه مهمترین سرگرمی کودکان و جوانان، بازی‌های رایانه‌ای است. این بازی‌ها دارای فرصت‌ها و تهدیدهایی هستند که تابعی از نحوۀ عملکرد خانواده، جامعه‌پذیری و مدیریت منطقی در نحوۀ برخورد با این مسئله است، بر این اساس، این مطالعه قصد دارد به ارزیابی تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر رفتار کودکان (فراتحلیل بازۀ زمانی 1381-1399) بپردازد. جامعۀ آماری شامل 57 مطالعۀ پژوهشی است که از 24 سند تحقیقاتی انتخاب ‌شده‌اند. نتایج نشان می‌دهند بازی رایانه‌ای، دارای دو بعد فرصت‌ها، شامل: کاهش پرخاشگری (0.373)، بهبود مهارت‌های اجتماعی (0.122)، ارتقای کارکردهای اجرایی کودکان (0.246)، یادگیری مفاهیم علمی (0.207)، بهبود عملکرد حافظه (0.311)، خلاقیت و کارآفرینی (0.336)، ارتقای سطح آگاهی و سواد رسانه‌ای (0.392) توانایی حل مسئله (0.377) و تهدیدهای رفتاری، شامل: ترویج خشونت اجتماعی (0.401)، افت عملکرد تحصیلی (0.485)، بزهکاری اجتماعی (0.385)، ضعف روابط اجتماعی (0.348)، بحران عاطفی خانواده (0.437)، بی‌انضباطی (0.357)، انزوای اجتماعی (0.399)، افزایش استرس (0.302)، اعتیاد رایانه‌ای (0.216)، بحران هویتی (0.152) و تعارض رفتاری با والدین (0.189) است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Computer Games on Children's Behavior (A Meta-analysis of the Studies between 2000 and 2010)

نویسندگان [English]

  • Taha Ashayeri 1
  • Elham Abasi 2
  • Tahereh Jahanparvar 3

1 Assistant Professor ,Department of History & Sociology, Faculty of Social science, University of Mohaghegh Ardebili, Ardebil, Iran.(Corresponding Author).

2 Assistant Professor, Department of social science, Payame Noor University ,Tehran, Iran.

3 Ph.D. student in Cultural Sociology, Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences, Communication & Media, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Along with globalization and the change in the lifestyle of the Iranians, like forgetting the traditional games and replacing them with modern games, today, the most important entertainment for children and teens are computer games. These games bring up opportunities, as well as threats which are a function of family functioning, sociability, and rational management of how to deal with the issue. Based on that, this study aims to evaluate the effect of computer games on children’s behavior (meta-analysis of the studies from 2000 to 2010). The statistical population includes 57 studies selected from 24 research documents. The results show that computer games possess two dimensions of “opportunities” including reducing aggression (0.373), improving social skills (0.122), improving children's executive functions (0.246), learning scientific concepts (0.207), improving memory function (0.311), creativity and entrepreneurship (0.336), developing the media awareness and literacy levels (0.392), problem-solving ability (0.377), and “behavioral threats” including promotion of social violence (0.401), academic failure (0.485), social delinquency (0.385), weakness of social relations ( 0.348), family’s emotional crisis (0.437), indiscipline (0.357), social isolation (0.399), increased stress (0.302), computer addiction (0.216), identity crisis (0.152) and behavioral conflict with parents (0.189).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Computer Game
  • Delinquency
  • Social Violence
  • Media Literacy
  • Social Skills
ابراهیم‌آبادی، حسین (1392). تأملی بر نسبت میان فناوری‌های اطلاعاتی با تغییرات در فرهنگ و مناسبات اجتماعی، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، دورۀ 6، شمارۀ 4، زمستان.
احمدشاهی، طیبه (1397). اثربخشی بازی‌های شناختی رایانه‌ای بر کارکردهای اجرایی و خلاقیت کودکان پیش‌دبستانی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد  دانشگاه خلیج‌فارس، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی.
اسمیت، آنتونی (1389). ژئوپلیتیک اطلاعات، (مترجم: فریدون شیروانی)، تهران: نشر خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران.
اشکور کیایی، علیرضا (1395). اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای بر بهبود مهارت های اجتماعی کودکان درخودمانده با عملکرد بالا، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد  دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی.
امیری قوزوللو، فهیمه (1397). تدوین برنامۀ مداخله‌ای بازی‌های رایانه‌ای عصب‌شناختی و بررسی اثربخشی آن بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال اتیسم عملکرد بالا، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی.
روشندل اربطانی، طاهر؛ و امیدی، افشین (1397). مدیریت نوآوری رسانه‌ای: تدوین چهارچوبی یکپارچه، فصلنامۀ رسانه، شمارۀ 3، دورۀ 29.
زارع خورمیزی، عارف (1398). تأثیر بازی‌های رایانه‌ای تعاملی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان اوتیسم با عملکرد بالا، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
زارع کاریزی، محمد (1392). نقش بازی‌های رایانه‌ای در بروز جرم، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد  مرکز پیام نور، تهران: دانشکدۀ علوم انسانی.
زکوی، مهدی(1396). تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر تمایلات بزهکارانه و انحراف کودکان و نوجوانان گیم‌نتی، مجلۀ مطالعات فرهنگ - ارتباطات، سال 18، تابستان، شمارۀ 38، 103-131.
 سجادی، نسرین (1393). بررسی تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر نقص توجه انتخابی و نقص توجه مستمر کودکان ADHD، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم اجتماعی.
سورین، جوزف؛ و تانکارد، جیمز (1386). نظریه‌های ارتباطات، (مترجم: علیرضا دهقان)، تهران: دانشگاه تهران.
سیف، علی‌اکبر (1386). روان‌شناسی پرورشی، تهران: نشر آگاه.
طلائیان، محمدرضا (1397). بررسی ارتباط بازی‌های رایانه‌ای با اختلالات رفتاری در دانش آموزان مقطع راهنمایی در شهر قم در سال 1395، دکتری حرفه‌ای- عمومی  دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، دانشکدۀ علوم پزشکی.
علی‌نژاد اقدم، مینا (1397). اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای بر کاهش نشانه‌های پرخاشگری در کودکان پیش‌دبستانی (مطالعۀ موردی: مهد کودک بنفشه پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکدۀ علوم انسانی.
قایخلوعالیواکی، هانیه؛ و فتاحی، مجید (1394). بررسی روش‌های بازاریابی فضای مجازی و رسانه‌های نوین اجتماعی، کنفرانس سالانۀ مدیریت و اقتصاد کسب‌وکار، به‌صورت الکترونیکی، مؤسسۀ مدیران ایده‌پرداز پایتخت ویرا.
گرماوردی، غلامرضا؛ و وحدانی، مریم (1385). سلامت اجتماعی: بررسی میزان مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان، فصلنامۀ پایش پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، 5(2)، 153-169.
محمودی، زهره (1396). بررسی تأثیر بازی‌های رایانه‌ای آموزشی بر یادگیری مفاهیم پایه ریاضی و حافظه فعال در کودکان پیش‌دبستانی استان کرمان در سال تحصیلی 96-1395، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، دانشکدۀ علوم تربیتی.
مشیریان فراحی، مریم؛ گودرزی، نرگس؛ و طبیبی، زهرا (1396). تجربیات مادران از علل گرایش کودکان به بازی‌های رایانه‌ای، فصلنامۀ آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، شمارۀ 5، سال 3، 173-181.
مهدی‌زاده، سیدمحمد (1390). نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: نشر همشهری.
مهرداد، هرمز (1385). مقدمه‌ای بر نظریات و مفاهیم ارتباط‌جمعی، تهران: فاران.
نبوی کریزی، سیدسجاد (1398). بررسی نقش محتوای بازی‌های رایانه‌ای بر ترویج خشونت در کودکان و نوجوانان،  پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکدۀ علوم انسانی.
 وحدانی، محسن (1397). تحلیل محتوای بازی اینترنتی کلش آو کلنز (Clash of clans ) ازمنظر محتوای آسیب‌زا، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانشکدۀ علوم انسانی.
 
 
Benitez, J. Ruiz, L. Castillo, A. & Llorens, J. (2017). How corporate social responsibility activities influence employer reputation: The role of social media capability. Decision Support Systems, 129, 113223.‌
Capatina, A. Kachour, M. Lichy, J. Micu, A. Micu, A. E. & Codignola, F. (2020). Matching the future capabilities of an artificial intelligence-based software for social media marketing with potential users’ expectations. Technological Forecasting and Social Change, 151, 119794.‌
‌Castellacci, F. & Viñas-Bardolet, C. (2019). Internet use and job satisfaction. Computers in Human Behavior90, 141-152.‌
Gonzalez, N. A. (2008). Internet addiction disorder and its relation to impulse control. MA dissertation. USA: Texas University, College of Psychology.
Kuh, G.D. Vesper, N. (2001). Do computers enhance or detract from student learning? Research in Higher Education, 42(1): 87-102.
Yen JY, Ko CH, Yen CF, Wu HY, Yang MJ(2007). The comorbid psychiatric symptoms of Internet addiction: attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), depression, social phobia, and hostility.