نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نسرین محمدپور ¹
• مسعود تقی آبادی ²
• وحید شالچی ³

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مطالعات زنان، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

³ استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

ین پژوهش درصدد واکاوی و فهم شیوه‌های برساخت و بازنمایی سوژه زن مطلقه در سینمای دهه‌ اخیر ایران است که با بهره‌گیری از روش نشانه‌شناسی و تلفیق رویکردهای بارت و فیسک و سلبی و کاودری و چارچوب نظری مبتنی بر ایدئولوژی از منظر آلتوسر و نطریه بازنمایی «هال» صورت گرفته است تا به این سوال‌ها پاسخ دهد که چه معانی و تصاویری از زنان مطلقه در این فیلم‌ها برساخته می‌شود. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند 3 فیلم (ناهید، رگ خواب و اینجا بدون من) که در آن به زن مطلقه اشاره شده است برای تحلیل گزینش شد. نتایج حاکی است که طبقه اجتماعی پایین، در معرض قضاوت قرار داشتن، نگاه مغرصانه مردم به زنان مجرد مطلقه، بی‌توجهی جامعه و سوء ظن‌جامعه نسبت به زنان مستقل و مطلقه، بازتولید چرخه خشونت از جانب جامعه، وضعیت، رفتاری، معیشتی، اقتصادی و رفتاری نامطلوب و ناسالم و نمایش بازیابی زنانگی در محیط‌هایی مثل آشپزخانه از جمله مهمترین رمزگان ایدئولوژیکی است که در این فیلم‌ها معنا یافته است. همچنین پیروی از ایدئولوژی (مردسالاری) چنان کورکورانه است که زنان نیز به عنوان افرادی که تحت انقیاد ان هستند آن را درونی می‌کنند و خود عامل بازتولید آن می‌گردند مانند زن صاحب‌خانه در رگ خواب. همچنین زن به عنوان موجودی محصور در ید اختیارات مرد، چنان در افراد جامعه و مناسبات روزمره مردم، سنت، خانواده و.. ریشه‌دوانده است که زن مطلقه تبدیل به سوژه‌ای منقاد شدۀ ایدئولوژی می‌شود و کنش خلاف جهت این ایدئولوژی منجر به بازخواست شدن از جانب افراد مسحور آن ایدئولوژی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• بازنمایی
• سوژگی
• زن مطلقه
• سینمای ایران
• نشانه‌شناسی

عنوان مقاله [English]

Representation of the subject of divorced women in the Iranian 90s cinema (Semiotics of "nahid", "rage khab" and "inja bedoone man")

نویسندگان [English]

• nasrin mahammadpour ¹
• masoud taghiabadi ²
• vahid shalchi ³

¹ M.A. in women Studies, Department of Sociology, Allameh Tabataba'i University,Tehran, IRAN

² Ph.D candidate in Communication Science at Allameh Tabataba'i University of Tehran, IRAN

³ Assistant Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This study seeks to analyze and understand the ways of constructing and representing the divorced female subject in Iranian cinema of the last decade. The research has been done by using the method of semiotics and combining the approaches of Barthes, Fisk, Selby & Cowdory and the theoretical framework based on Subjectivity from Althusser's point of view and Hall's representation to answer the questions of what meanings of divorced women in These films are made. Using Purposeful sampling, three films (nahid, rage khab and inja bedoone man) in which the divorced woman is mentioned were selected for analysis. The results indicate that the lower social class, being exposed to be judged, people's biased view of divorced single women, society's indifference and society's suspicion of independent and divorced women, the reproduction of a cycle of violence by them and society, Behavioral, living, economic, and unhealthy behaviors and showing the recovery of femininity in environments such as the kitchen are among the most important ideological codes that have found meaning in these films. Adherence to ideology (patriarchy) is also so blind that women, as subordinates, internalize and reproduce it themselves, like the landlady in The rage khab Also, woman, as a person under the control of man, is so ingrained in the people of society and the daily relations of people, tradition, family, etc. that a divorced woman becomes an obedient subject of ideology and acting against this ideology leads to questioning by individuals that Follows this ideology

کلیدواژه‌ها [English]

• representation
• subjectivity؛ Divorced woman
• Iranian cinema
• semiotics